Obije się czasem o uszy, że jakaś restauracja dostała gwiazdkę Michelin, tylko co to właściwie znaczy? Tak w dużym skrócie jest to najbardziej prestiżowa nagroda w gastronomii, przyznawana za walory smakowe, w trójstopniowej (gwiazdkowej) skali. Wielu szefów kuchni marzy, aby jego restauracja znalazła się w przewodniku Michelin, lecz dla większości to nierealne marzenie, nie mówiąc już o zdobyciu jakiegoś większego wyróżnienia. Dlaczego jest aż tak trudno dostać “chociażby” jedną gwiazdkę? Ale, może zacznijmy od początku...
Jak w ogóle powstał?
W 1900 roku André Michelin opublikował pierwszą edycję przewodnika po Francji, który miał być pomocą dla kierowców... Zawierał on adresy stacji, warsztatów samochodowych, sklepów z oponami, informacje na temat cen paliw, wymiany opon, naprawy samochodów oraz gdzie warto zjeść w trasie. Przewodnik był rozprowadzany za darmo aż do 1920 roku. Zgodnie z historią opowiadaną przez braci Michelin, opłata została wprowadzona po tym, jak znaleziono stertę przewodników, która podpierała stół w warsztacie samochodowym. Uzmysłowiło to im, że darmowe publikacje nie są traktowane poważnie.
Obecnie przewodnik spotkamy w dwóch kolorach
Czerwony: opisujący hotele i restauracje, kryterium oceny to obsługa i jakość. Początkowo był jedynym przewodnikiem.
Zielony: zawiera informacje dotyczące zaplecza turystycznego oraz dział alfabetyczny opisujący poszczególne miejscowości. Podobnie jak czerwony przewodnik, używa on trzygwiazdkowego systemu rekomendującego miejsca godne zwiedzania.
Skupmy się na czerwonym
Przez pierwszych 30 lat okładka przewodnika była niebieska, po 1931 roku zmieniono ją na czerwoną. Wraz z rozpowszechnianiem się ruchu drogowego, zaczęto rozbudowywać system oceny gwiazdkowej i wprowadzać go do innych krajów. Dziś w serii 12 Czerwonych przewodników można znaleźć ponad 45 000 europejskich hoteli i restauracji. Dodatkowo przewodnik jest rozbudowany o system symboli, opisujących każdy lokal.
Co oznaczają gwiazdki?
Dzięki takiemu systemowi zainteresowany otrzymuje praktyczną wskazówkę, na co należy zwrócić uwagę i co zobaczyć w pierwszej kolejności, np. gdy dysponuje się niewielką ilością czasu na zwiedzanie. Co ciekawe na początku w przewodniku była tylko jedna gwiazdka, kolejne zostały dodane we wczesnych latach 30. XX wieku.
A jak to jest oceniane?
Przy tworzeniu przewodników, Michelin stosuje anonimowe inspekcje, nie pobierając opłat za umieszczenie obiektu na liście, ale rości sobie prawo do jego wizytacji średnio raz na 18 miesięcy w celu aktualizacji oceny. Nie można tak po prostu zaprosić przedstawicieli do restauracji. Śledzą oni na bieżąco sytuację gastronomiczną na świecie i sami wybierają te restauracje, które wydadzą im się interesujące. Gwiazdka jest przyznawana dla lokalu, więc nawet po odejściu szefa kuchni restauracja dalej ją posiada... inna sprawa, że nowy chef może sobie nie poradzić z utrzymaniem jej. W Polsce póki co mamy tylko trzy restauracje z jedną gwiazdką Michelin: Atelier Amaro i Senses w Warszawie, oraz od 2020 roku Bottigliera 1881 w Krakowie.
Nie tylko gwiazdki
Gwiazdki restauracja dostaje za dania, które muszą być na najwyższym poziomie. Ale można też być w przewodniku nie mając żadnej gwiazdki. Oto wyróżniania stosowane przez Michelin:
Sztućce – drugie odznaczenie pod względem ważności (zaraz za gwiazdkami Michelin). Przyznawane są za wystrój, obsługę oraz ogólną atmosferę panującą w lokalu. Przyznaje się od 1 do 5 sztućców. Żeby otrzymać to wyróżnienie również jakość serwowanych potraw musi być na wysokim poziomie. Mogą one występować w kolorze czarnym i czerwonym. Otrzymują je także restauracje z Gwiazdkami jako dodatkową rangę.
- Bib Gourmand – przyznawana za świetny stosunek jakości do ceny.
- Wschodzące Gwiazdki – restauracje które zostały oznaczone tym symbolem są głównymi kandydatami do pozyskania Gwiazdki Michelin w kolejnych edycjach.
- Inne - są też rangi dodatkowe, w tym Czarny Znaczek za interesujący wygląd dań, Czerwony Znaczek za wybitny wygląd potraw oraz Winogrono za wspaniałą ofertę win.
Tu już jest lepiej, ponieważ kilkadziesiąt polskich restauracji (w Warszawie i Krakowie) posiada różne rekomendację przewodnika, głównie symbole sztućców. Za jakiś czas postaram się opisać dokładniej inne wyróżnienia jakie możemy spotkać w kraju położonym między Morzem Bałtyckim a Karpatami. Sądzę, że to temat warty uwagi, zwłaszcza dla osób związanych z gastronomią. Oby takich wyróżnień było w naszym kraju coraz więcej!